Споживче банкрутство jest postępowaniem sądowym przewidzianym dla osób prywatnych, które nie prowadzą działalności gospodarczej i stali się niewypłacalni. Upadłość konsumencka pozwala osobom prywatnym na oddłużenie oraz na nową szansę na zbudowanie swojego życia osobistego, rodzinnego i zawodowego.

1. Czym jest upadłość konsumencka?
2. Co daje upadłość konsumencka?
3. Kto może ogłosić upadłość konsumencką?
4. Kto nie może ogłosić upadłości konsumenckiej?
5. Jak otworzyć upadłość konsumencką? 
6. Jak napisać wniosek o upadłość konsumencką?
7. Otwarcie postępowania upadłościowego – i co dalej?
8. Podsumowanie.

Czym jest upadłość konsumencka?

Upadłość konsumencka jest postępowaniem sądowym, przeznaczonym dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (osób prywatnych), którzy stali się niewypłacalni. W wyniku przeprowadzenia postępowania konsumenckiego takie osoby mogą liczyć na oddłużenie.

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie oznacza, że długi upadłego dłużnika zostaną umorzone „od ręki”. Zanim dojdzie do oddłużenia, syndyk, który zostaje ustanowiony przez Sąd po otwarciu postępowania upadłościowego zobowiązany jest przeprowadzić postępowanie likwidacyjne, które ma na celu spieniężenie majątku, z którego są spłacane zobowiązania upadłego dłużnika. Po zakończeniu likwidacji masy upadłości syndyk składa do sądu wniosek o zakończenie postępowania upadłościowego bez ustalania planu spłaty lub przygotowuje projekt planu spłaty, a więc dokument, z którego wynika w jakiej wysokości i przez jaki okres upadły będzie musiał dokonywać spłat na rzecz wierzycieli, po zakończeniu postępowania upadłościowego. 

Co daje upadłość konsumencka?

Upadłość konsumencka pozwala osobie prywatnej na oddłużenie, które umożliwia na nowo, bez ciężaru długów budować swoje życie prywatne oraz zawodowe.

Wierzytelności, które mogą zostać umorzone to przede wszystkim:

• Kredyty i pożyczki – zarówno bankowe, jak i z innych instytucji finansowych;
• Zobowiązania z tytułu umów cywilnoprawnych – np. zaległe płatności za nieopłacone faktury lub najem mieszkania;
• Zaległe rachunki – np. za prąd, energię elektryczną, telefon, Internet;
• Zobowiązania z tytułu niezapłaconych wierzytelności z tytułu prowadzonej w przeszłości działalności gospodarczej;
• Zobowiązania wynikające z poręczeń;
• Zaległości podatkowe.

Sąd na podstawie aktualnego stanu możliwości finansowych Upadłego określi plan spłaty, a więc w jakich okresach i w jakiej wysokości Upadły powinien spłacać swoje zobowiązania. 

Oczywiście, jeśli sytuacja danej osoby wprost wskazuje, że nie będzie on w stanie spłacać choćby części swoich zobowiązań, Sąd powinien zakończyć postępowanie upadłościowe bez wyznaczenia planu spłaty, czyli całkowicie oddłużyć taką osobę i umorzyć jej zobowiązania.

Należy zauważyć, że wielką zaletą upadłości konsumenckiej jest umorzenie, po otwarciu postępowania upadłościowego, wszelkich wszczętych egzekucyjnych, a więc między innymi postępowań komorniczych czy też windykacji, z którymi borykają się osoby w trudnej sytuacji finansowej.

Kto może ogłosić upadłość konsumencką?

Z wnioskiem o otwarcie upadłości konsumenckiej może wystąpić dłużnik będący osobą fizyczną, a więc konsument, który nie jest przedsiębiorcą i nie prowadzi działalności gospodarczej. Dodatkową przesłanką jaką musi spełnić konsument jest jego niewypłacalność.

Niewypłacalność to stan, w którym dłużnik nie jest w stanie wykonywać swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, np. nie ma pieniędzy na jednoczesny zakup środków codziennego użytku oraz spłatę długów. 

Zgodnie z przepisami prawa upadłościowego domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w spłacaniu długów przekracza trzy miesiące.

Mając powyższe na uwadze, osoby będące w trudnej sytuacji finansowej, które zalegają ze swoimi bieżącymi rachunkami jak również osoby, które wpadły w spiralę zadłużenia (pokrywają raty kredytu zaciągając kolejny kredyt) powinny się zastanowić, czy upadłość konsumencka nie jest rozwiązaniem właśnie dla nich.

Kto nie może ogłosić upadłości konsumenckiej?

Jak zostało wyżej wskazane, upadłość konsumencka jest przeznaczona wyłącznie dla osób prywatnych, które nie prowadzą działalności gospodarczej i są niewypłacalni. W związku z tym sąd odrzuci wniosek konsumencki złożony przez osoby, które:

• Prowadzą działalność gospodarczą 
• W ciągu ostatnich 10 lat zostało wobec takich osób przeprowadzone postępowanie upadłościowe, które zostały całkowicie bądź częściowo oddłużone
• Nie są niewypłacalne
• Podały we wniosku nieprawdziwe dane

Jak otworzyć upadłość konsumencką?

Sąd może ogłosić upadłość konsumencką tylko na wniosek. Zatem wniosek upadłościowy każdorazowo jest pierwszym krokiem do ogłoszenia upadłości.

Jeśli wniosek został złożony prawidłowo i bez braków formalnych, sąd ogłosi upadłość konsumencką. Dalsza procedura wygląda następująco:

• Sąd ogłaszając upadłość konsumenta wydaje postanowienie, w którym wyznacza osobę syndyka;
• Po wydaniu obwieszczenia o ogłoszeniu upadłości rozpoczyna się okres, w którym wierzyciele mogą zgłosić swoje wierzytelności;
• Syndyk ustala istnienie masy upadłości tj.: czy upadły posiada majątek, który od dnia otwarcia postępowania upadłościowego stał się masą upadłości;
• Syndyk dokonuje likwidacji majątku wchodzącego do masy upadłościowej;
• Syndyk przygotowuje i składa w sądzie wniosek o zakończenie postępowania upadłościowego bez ustanawiania planu spłaty lub składa projekt planu spłaty;
• Sąd odstępuje od ustalenia planu spłaty lub ustala plan spłaty części zobowiązań;
• W przypadku ustalenia planu spłaty Upadły ma uprawnienie do zażalenia postanowienia sądu;
• W przypadku uprawomocnienia się planu spłaty dłużnik wykonuje plan spłaty i corocznie składa do sądu sprawozdanie z realizacji wykonania planu spłaty
• Po wykonaniu planu spłaty, pozostałe niezaspokojone zobowiązania zostają umorzone

Jak napisać wniosek o upadłość konsumencką?

Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest pismem procesowym, które uruchamia procedurę upadłości opisaną powyżej. Wniosek ten jest pierwszym i niezwykle ważnym dokumentem, który zostaje poddany ocenie sądu i na podstawie którego syndyk może dowiedzieć się więcej o sytuacji Upadłego. 

Dlatego niezwykle istotne jest przygotowanie kompletnego wniosku upadłościowego, gdyż może on znacznie przyspieszyć samo jego rozpoznanie przez Sąd jak i ułatwić w późniejszym czasie syndykowi ustalenie sytuacji faktycznej Upadłego, co w prosty sposób przekłada się na szybkość trwania samej procedury upadłościowej.

Aby przygotować kompletny wniosek konsumencki należy się przygotować. Należy ustalić wszystkich wierzycieli oraz wierzytelności istniejące na dzień złożenia wniosku. Należy potwierdzić wysokości swoich wierzytelności oraz jakie są ich terminy wymagalności. Należy również zebrać dokumenty potwierdzające istnienie i stan zobowiązań takie jak umowy kredytowe, wezwania do zapłaty czy też dokumentację komorniczą. Warto też udokumentować aktualną sytuację samego dłużnika tj. jego stan cywilny, stan zdrowia czy też sytuację zawodową.

Ponadto do wniosku konsumenckiego należy dołączyć następujące informacje:

• Spis składników majątku z szacunkową wyceną;
• Wskazanie miejsca, w którym znajduje się majątek dłużnika;
• Wykaz wierzycieli z ich adresami, wysokością zobowiązania oraz z terminami wymagalności zobowiązań;
• Wykaz zabezpieczeń ustanowionych na majątku;
• Wykaz postępowań sądowych, egzekucyjnych i administracyjnych które się toczą wobec dłużnika.

Wniosek konsumencki co do zasady powinien być złożony elektronicznie przez Portal Rejestrów Sądowych, a dokładniej przez Krajowy Rejestr Zadłużonych. Wniosek konsumencki podlega stałej opłacie w wysokości 30 zł.

Otwarcie postępowania upadłościowego – i co dalej?

Złożenie wniosku konsumenckiego powinno być poprzedzone dokładną analizą sytuacji dłużnika, jak i tego, jakie konsekwencje niesie ze sobą ogłoszenie upadłości. Wskazujemy najistotniejsze poniżej:

• Po ogłoszeniu upadłości cały majątek dłużnika staje się tzw. masą upadłości, który jest zarządzana przez syndyka i dłużnik nie może nim swobodnie rozporządzać. 
• W skład masy upadłości wejdzie również wynagrodzenie dłużnika w części w jakiej nie stanowi kwoty wolnej od zajęcia.
• Po ogłoszeniu upadłości majątek dłużnika zostanie zlikwidowany. Oznacza to, że syndyk, w celu zaspokojenia wierzycieli w jak największym stopniu postara się sprzedać majątek upadłego.
• Po ogłoszeniu upadłości dłużnik nie będzie mógł zaciągać zobowiązań ani innych umów wykraczających poza drobne umowy życia codziennego.

Warto zauważyć, że wszystkie zobowiązania zaciągnięte po ogłoszeniu upadłości takiej jak np. czynsz, media, opłata za telefon powinny być regulowane na bieżąco.

Підсумок

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest rozwiązaniem kompletnym dla osób, które mają poważne problemy finansowe i chcą raz na zawsze się ich pozbyć. Jednakże samo oddłużenie nie dzieje się „z automatu”. Upadłość oznacza pogodzenie się z tym, że syndyk sprzeda majątek zebrany przez lata, więc jak zostało wyżej wspomniane, należy poważnie się zastanowić, czy upadłość konsumencka będzie w tym wypadku dobrym wyjściem. 

Upadłość konsumencka ma wiele zalet poza oddłużeniem. Wstrzymanie windykacji i działań komorniczych może być dla wielu osób bardzo atrakcyjne, gdyż takie działania mogą mocno odcisnąć się na psychice dłużnika. 

Przed zdecydowaniem się na złożenie wniosku upadłościowego dobrym pomysłem jest skonsultowanie się ze specjalistami z zakresu prawa upadłościowego, którzy doradzą jakie działania należałoby podjąć przed i w trakcie trwania postępowania upadłościowego oraz czy posiadane zobowiązania uzasadniają wybór postępowania upadłościowego jako sposobu na oddłużenie.