Прийняття Закону про реструктуризацію та значні зміни до Закону про банкрутство значно підвищують шанси на порятунок багатьох польських компаній, які опинилися у складній фінансовій ситуації. Зміни є фундаментальними, оскільки реорганізується вся процедура роботи з вимогами боржників. Тим не менш, слід пам'ятати, що навіть найкращий закон не матиме позитивного ефекту, якщо він не буде застосований достатньо рано або буде застосований неправильно.
Niewątpliwie zmiany przyniosą firmom w kłopotach wiele korzyści – już w tej chwili widzimy zainteresowanie przedsiębiorców nowymi narzędziami. Jednak są to dopiero zmiany w prawie. Realna poprawa zależna jest od ludzi – od sędziów, doradców restrukturyzacyjnych i przede wszystkim od samych przedsiębiorców, czyli dłużników i wierzycieli, od których szybkości decyzji zależy los niejednego przedsiębiorstwa.
Antidotum na problemy firm
Od 1 stycznia 2016 roku, firmy w tarapatach skorzystają z Nowego Prawa Restrukturyzacyjnego. Na mocy ustawy przedsiębiorcy, którzy są choćby zagrożeni niewypłacalnością będą mogli skorzystać z narzędzi restrukturyzacji, chroniąc przedsiębiorstwa przed agresywną windykacją i dalszą utratą płynności finansowej. Tym samym zyskają szansę przywrócenia zdolności konkurowania w obrocie gospodarczym i spłaty zobowiązań na rzecz swych wierzycieli.
Zmianie ulegnie również nowelizowane Prawo Upadłościowe i Naprawcze, w których wprowadzono nową (nieco bardziej liberalną) definicję stanu niewypłacalności i przedłużono termin na założenie wniosku o upadłość. Wprowadzona została ponadto regulacja, która w ramach postępowania upadłościowego umożliwi dłużnikowi złożenie wniosku o sprzedaż firmy w całości lub w części (bez obciążeń) na rzecz nabywcy i na warunkach ustalonych jeszcze przed ogłoszeniem upadłości, a jedynie zaakceptowanych przez sąd. Rozwiązanie (jak w zagranicznych pre-pack’ach) uchroni miejsca pracy oraz ułatwi i przyśpieszy obrót zorganizowanymi aktywami przedsiębiorstw.
Закон про реструктуризацію - це також запровадження нових гарантій захисту прав кредиторів на кожному етапі процесу врегулювання неплатоспроможності. Це два важливі кроки на шляху до зміни філософії підходу до неплатоспроможності. Перехід від культури ліквідації до культури реструктуризації. Два великих, але, тим не менш, лише перших кроки. Ще одним викликом є навчання підприємців тому, як вони можуть використовувати доступні їм можливості для порятунку свого бізнесу.
Право як "клініка для бізнесу"
Nowe prawo, chroniąc działalność operacyjną i płynność finansową podmiotów w procesie restrukturyzacji, daje duże szanse na skuteczne odzyskanie stabilności i uniknięcie bankructwa. W tym celu ustawodawca zaproponował cztery rodzaje postępowań, możliwych do zastosowania w różnych wariantach i konfiguracjach. Procedury różnią się od siebie pod wieloma względami. Ich dogłębna analiza spoczywa na praktykach restrukturyzacji. Zasadniczo jednak, wskazać należy, iż różnorodność procedur odpowiadać ma różnorodności sytuacji, w jakich znajdują się przedsiębiorstwa. Odmienne procedury, jak lekarstwa przy chorobach, pozwalają na małe kłopoty zastosować mniej skomplikowane panaceum (np. samodzielne zbieranie głosów). Przy dużych trudnościach rekomendowane jest może i gorzkie, ale skuteczne lekarstwo, tj. postępowanie sanacyjne, pozwalające na głęboką reorganizację finansową i operacyjną zadłużonej firmy.
Зрештою, існує чотири процедури реструктуризації, доступні для підприємців, у порядку їхньої простоти: процедура затвердження мирової угоди, прискорена процедура мирової угоди, "звичайна" процедура мирової угоди та процедура санкціонування. Метою кожної процедури є уникнення необхідності для боржника оголошувати банкрутство в рамках існуючої "процедури розпорядження майном". У процедурі санації можна буде не лише реструктуризувати борги шляхом домовленості з кредиторами, але й реструктуризувати саму компанію (наприклад, реструктуризація контрактів, активів або трудових відносин) - із забезпеченням прав кредиторів шляхом призначення судового керуючого.
Skuteczność procedur zwiększa fakt, iż niepowodzenie wdrożenia jednej procedury nie wyklucza wykorzystania kolejnej. Na kanwie dotychczasowych regulacji po fiasku układu firma była skazana na upadłość likwidacyjną. Nowe regulacje przewidują scenariusz złożenia wniosku uproszczonego o sanację (umożliwiającą restrukturyzację operacyjną czy majątkową), w momencie kiedy układ z wierzycielami (czyli jeśli sama restrukturyzacja zadłużenia) nie ma szans na powodzenie. Co więcej, ustawodawca przewidział możliwość równoległego wnioskowania dodatkowo np. o układy częściowe dla różnych grup wierzycieli (np. tylko z instytucjami finansowymi, a z pominięciem dostawców).
За "діагнозом" до фахівця
Warto wskazać, że oferowana przez ustawodawcę pomoc będzie długofalowa, profesjonalna i co najważniejsze – stosowana na wielu płaszczyznach. Delegowanym ekspertem, który bezpiecznie przeprowadzi przedsiębiorcę przez cały proces naprawy firmy, będzie doradca restrukturyzacyjny – licencjonowany praktyk wdrożeń naprawczych, wspierający firmy swoim doświadczeniem i wiedzą. Doradca musi łączyć wiele unikalnych kompetencji, m.in. stratega biznesowego, ekonomisty, prawnika, negocjatora i sprawnego menadżera.
Jego głównym zadaniem będzie pomoc w zbudowaniu optymalnej architektury restrukturyzacyjnej umożliwiającej uratowanie firmy. Wykona rzetelną analizę sytuacji oraz doradzi, jaką procedurę lub procedury restrukturyzacyjne wybrać, aby było to najbardziej korzystne dla organizacji, a więc i dla wierzycieli. Pomoże sporządzić wniosek do sądu, wskaże możliwe źródła finansowania oraz perspektywy biznesowe. Wesprze też przedsiębiorców w procesie tworzenia układu i negocjacjach z wierzycielami. Ponadto doradzi w kwestii wprowadzenia możliwych zmian organizacyjnych i finansowych, aby zabezpieczyć firmę na wypadek kolejnych perturbacji.
Радник з питань реструктуризації będzie więc niczym lekarz ratujący czy uzdrawiający firmy. Co istotne doradcę, który przejmie pieczę nad przedsiębiorstwem wybierze sam dłużnik i wierzyciele związani z zadłużoną firmą. To istotna zmiana, którą wprowadza nowa ustawa. Dotychczas syndyka lub zarządcę delegował sąd. Nowy porządek sprzyja zarówno rozwojowi konkurencji, jak i profesjonalizacji zawodu. Zatem to popyt zweryfikuje doświadczenie doradców, a przedsiębiorcy będą mogli korzystać z ich usług według własnego uznania. Nadanie komercyjnego charakteru działalności doradców będzie kształtować większą staranność wykonywania działań, co pozytywnie wpłynie na rynek i będzie korzyścią dla samych beneficjentów ich usług.
Робота з "пацієнтом"
Nowa ustawa stawia na współpracę z dłużnikiem i jego wierzycielami. Pierwszym ustępstwem na korzyść firm jest nadanie prawa wyboru doradcy restrukturyzacyjnego. Milowym krokiem jest również zwiększenie uprawnień rady wierzycieli, czyli organu reprezentującego wszystkich wierzycieli dłużnika.
Dotychczas rada była powoływana na wniosek sędziego-komisarza, który delegował i odwoływał jej członków. Od przyszłego roku to wierzyciele będą mieli decydujący wpływ na działanie rady, a tym samym na wszystkie podejmowane kroki restrukturyzacyjne. Członkowie rady będą udzielać zgody lub odrzucać propozycje działań dłużnika. Ponadto wierzycielom przysługiwać będzie prawo do zaskarżania podejmowanych przez radę uchwał.
W ramach nowych regulacji powołanie rady nastąpi na wniosek wierzycieli, których łączna wierzytelność przekracza 20 proc. ogółu wierzytelności dłużnika. Istnieje również możliwość powołania rady przez jednego wierzyciela skupiającego ponad 20 proc. ogółu wierzytelności. W ten sposób wierzyciele zyskają realny wpływ na postępowanie restrukturyzacyjne i jego finalny efekt.
Кошти на "лікування" компаній
Nowe Prawo Restrukturyzacyjne to nie tylko nowe możliwości diagnozy problemu i wyboru sposobu „leczenia” firmy ze „schorzeń”. To również realne środki na leczenie, w tym dopuszczalność pomocy publicznej oraz planowane finansowanie restrukturyzacji. Wprowadzono bowiem nową, zintegrowaną procedurę ubiegania się o pomoc publiczną przy restrukturyzacji przedsiębiorstwa. Wcześniej wiele układów nie dochodziło do skutku. Wierzyciele publiczno-prawni głosowali przeciw układom, twierdząc, że naruszają one przepisy o dozwolonej pomocy publicznej. Obecnie już w toku postępowania przed głosowaniem będzie następowała ocena charakteru pomocy publicznej i jej dopuszczalności (testy prywatnego wierzyciela i prywatnego inwestora) oraz ewentualnie na tym etapie będzie możliwość wystąpienia o zgodę. Przy jej braku będzie można zmienić propozycje układowe i dopiero wtedy przystąpić do ich głosowania – co zwiększa szanse przyjęcia i zatwierdzenia tak zawieranych układów z wierzycielami.
Pośrednim wsparciem finansowania restrukturyzowanych firm jest również umożliwienie brania udziału w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego- co obecnie w upadłości układowej było w zasadzie niemożliwe. Otwarcie ścieżki do kontraktów pozyskanych w drodze przetargu jest perspektywiczną zmianą, mogącą znacznie zwiększyć szanse restrukturyzowanych firm na utrzymanie się i dalsze konkurowanie w obrocie gospodarczym.
Як "Відділення невідкладної допомоги лікарні" - тобто швидко та ефективно
Як показує досвід, саме строки визначають успіх більшості пропозицій щодо реструктуризації. Для компаній, що перебувають на межі банкрутства, часто навіть два дні можуть визначити подальше існування компанії. Тим часом, судові процедури можуть тривати тижнями. Тому новий закон спрямований насамперед на спрощення процедур врегулювання. Серед іншого, буде скорочено час, протягом якого господарський суд може порушити провадження у справі. Також буде скорочено строк підготовки плану реструктуризації, подання якого не може перевищувати 30 днів з дня отримання заяви про реструктуризацію.
Новий закон також спрощує формальні вимоги до підготовки та подання заяви про відкриття провадження у справі про неплатоспроможність. З цією метою планується запровадити стандартизовані форми, а в майбутньому - можливість подання заяв в електронному вигляді.
Ustawodawca zadbał też o ustalenie pierwszeństwa restrukturyzacji nad upadłością. Zatem należy pamiętać, że w przypadku kolizji wniosków, priorytet ma wniosek o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego, choć nie jest to pierwszeństwo o charakterze bezwzględnym.
Також зміниться черговість задоволення вимог кредиторів. Відповідно до нових гарантій дотримання прав кредиторів, скасовано преференції для публічно-правової дебіторської заборгованості, включаючи податкову заборгованість. Виняток зроблено для дебіторської заборгованості за внесками ZUS строком до трьох років.
Nie sposób w kilku zdaniach opisać wszystkich zmian, jakie nastąpią na gruncie Nowego Prawa Restrukturyzacyjnego. Warto jednak podkreślić, że polskie firmy wreszcie dostaną szansę na ratowanie swojej wartości i miejsc pracy, co pozytywnie wpłynie na cały obrót gospodarczy.
Stąd też gratulując wszystkim sukcesu, jakim jest uchwalenie Prawa Restrukturyzacyjnego, apeluję do Resortów – Ministerstwa Sprawiedliwości i Ministerstwa Gospodarki, ale i Skarbu Państwa i Finansów, by nie „spoczęły na laurach” i kontynuowały wysiłek, mający na celu skuteczne wdrożenie procedur restrukturyzacyjnych, bodźców finansowych i fiskalnych, stymulujących szybszą i efektywniejszą restrukturyzację przedsiębiorstw. Kluczowe jest by monitorowały stosowanie nowych przepisów i dbały o ich doskonalenie oraz edukację przedsiębiorców w tym zakresie.
Нам залишається просувати можливості реструктуризації та сподіватися, що нові правила будуть належним чином застосовуватися судами. Перед підприємцями також стоїть серйозний виклик. Залишається з'ясувати, чи скористаються вони новими правилами, знаннями та досвідом консультантів з реструктуризації заздалегідь, запроваджуючи процедури врегулювання на ранній стадії загрози неплатоспроможності, чи продовжуватимуть реагувати лише в умовах глибокої кризи.
Ukrainian 
Polish 
English