Postępowanie upadłościowe otwiera się podstawie wniosku upadłościowego. Wniosek zawiera przede wszystkim opis sytuacji dłużnika oraz dokumenty wskazane w prawie upadłościowym. Wniosek składa się w przypadku, kiedy osoba fizyczna jest niewypłacalna, a więc kiedy straciła zdolność do realizowania swoich zobowiązań.

Zazwyczaj kolejnym krokiem po złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości jest wydanie przez sąd postanowienia o otwarciu postępowania upadłościowego. Jednakże może się zdarzyć, że Sąd odrzuci wniosek o ogłoszenie upadłości z powodów wskazanych w prawie upadłościowym. Najczęstszym powodem odrzucenia wniosku o ogłoszenie upadłości są nieuzupełnione braki formalne. Jeśli jednak wnioskodawca spełnił wszystkie wymogi formalne wniosku, sąd przystępuje do analizy wniosku, badając jednocześnie jedyną przesłankę, która pozwala na otwarcie postępowania, czyli czy wnioskodawca jest niewypłacalny.

Gdy konsument otrzyma pismo z sądu o oddaleniu wniosku, ma prawo do złożenia zażalenia. Pismo takie w terminie 7 dni należy wnieść do sądu drugiej instancji za pośrednictwem sądu rejonowego. Złożenie zażalenia wiąże się z kolejną opłatą sądową.

Konsument może również nie korzystać z drogi zażalenia i po oddaleniu przez Sąd wniosku, może on złożyć nowy wniosek upadłościowy, ważne by nowy wniosek uwzględniał okoliczności, których brakowało w poprzednim wniosku, tj. np. zawierało pełniejszy obraz występowania stanu niewypłacalności, tudzież by przedstawiał nowe okoliczności uzasadniające złożenie wniosku.