The adoption of the Restructuring Law and extensive changes to the Bankruptcy Law - significantly increase the chances of saving many Polish companies in a difficult financial situation. The changes are fundamental, as the entire procedure for dealing with debtors' claims is being reorganised. Nevertheless, it should be remembered that even the best law will not have a positive effect if it is not applied early enough or is applied incorrectly.
Niewątpliwie zmiany przyniosą firmom w kłopotach wiele korzyści – już w tej chwili widzimy zainteresowanie przedsiębiorców nowymi narzędziami. Jednak są to dopiero zmiany w prawie. Realna poprawa zależna jest od ludzi – od sędziów, doradców restrukturyzacyjnych i przede wszystkim od samych przedsiębiorców, czyli dłużników i wierzycieli, od których szybkości decyzji zależy los niejednego przedsiębiorstwa.
Antidotum na problemy firm
Od 1 stycznia 2016 roku, firmy w tarapatach skorzystają z Nowego Prawa Restrukturyzacyjnego. Na mocy ustawy przedsiębiorcy, którzy są choćby zagrożeni niewypłacalnością będą mogli skorzystać z narzędzi restrukturyzacji, chroniąc przedsiębiorstwa przed agresywną windykacją i dalszą utratą płynności finansowej. Tym samym zyskają szansę przywrócenia zdolności konkurowania w obrocie gospodarczym i spłaty zobowiązań na rzecz swych wierzycieli.
Zmianie ulegnie również nowelizowane Prawo Upadłościowe i Naprawcze, w których wprowadzono nową (nieco bardziej liberalną) definicję stanu niewypłacalności i przedłużono termin na założenie wniosku o upadłość. Wprowadzona została ponadto regulacja, która w ramach postępowania upadłościowego umożliwi dłużnikowi złożenie wniosku o sprzedaż firmy w całości lub w części (bez obciążeń) na rzecz nabywcy i na warunkach ustalonych jeszcze przed ogłoszeniem upadłości, a jedynie zaakceptowanych przez sąd. Rozwiązanie (jak w zagranicznych pre-pack’ach) uchroni miejsca pracy oraz ułatwi i przyśpieszy obrót zorganizowanymi aktywami przedsiębiorstw.
The Restructuring Law is also the introduction of new safeguards for creditors' rights at each stage of the resolution process. These are two major steps towards changing the philosophy of the approach to insolvency. A shift from a culture of liquidation to a culture of restructuring. Two big, but nevertheless only first steps. Another challenge is to educate entrepreneurs on how they can use the options available to them to save their businesses.
Law as "Clinic for Business"
Nowe prawo, chroniąc działalność operacyjną i płynność finansową podmiotów w restructuring process, daje duże szanse na skuteczne odzyskanie stabilności i uniknięcie bankructwa. W tym celu ustawodawca zaproponował cztery rodzaje postępowań, możliwych do zastosowania w różnych wariantach i konfiguracjach. Procedury różnią się od siebie pod wieloma względami. Ich dogłębna analiza spoczywa na praktykach restrukturyzacji. Zasadniczo jednak, wskazać należy, iż różnorodność procedur odpowiadać ma różnorodności sytuacji, w jakich znajdują się przedsiębiorstwa. Odmienne procedury, jak lekarstwa przy chorobach, pozwalają na małe kłopoty zastosować mniej skomplikowane panaceum (np. samodzielne zbieranie głosów). Przy dużych trudnościach rekomendowane jest może i gorzkie, ale skuteczne lekarstwo, tj. sanitation proceedings, pozwalające na głęboką reorganizację finansową i operacyjną zadłużonej firmy.
Ultimately, there are four restructuring procedures available to entrepreneurs, in order of simplicity: for approval of an arrangement, accelerated arrangement procedure, 'ordinary' arrangement procedure and sanctioning procedure. The aim of each procedure is to avoid the need for the debtor to declare bankruptcy under the existing 'arrangement procedure'. In the sanitation procedure, it will not only be possible to restructure debts through an arrangement with creditors, but also to restructure the company itself (e.g. restructuring of contracts, assets or employment) - with the rights of creditors secured through the appointment of a court administrator.
Skuteczność procedur zwiększa fakt, iż niepowodzenie wdrożenia jednej procedury nie wyklucza wykorzystania kolejnej. Na kanwie dotychczasowych regulacji po fiasku układu firma była skazana na upadłość likwidacyjną. Nowe regulacje przewidują scenariusz złożenia wniosku uproszczonego o sanację (umożliwiającą restrukturyzację operacyjną czy majątkową), w momencie kiedy układ z wierzycielami (czyli jeśli sama restrukturyzacja zadłużenia) nie ma szans na powodzenie. Co więcej, ustawodawca przewidział możliwość równoległego wnioskowania dodatkowo np. o układy częściowe dla różnych grup wierzycieli (np. tylko z instytucjami finansowymi, a z pominięciem dostawców).
For a "diagnosis" to a specialist
Warto wskazać, że oferowana przez ustawodawcę pomoc będzie długofalowa, profesjonalna i co najważniejsze – stosowana na wielu płaszczyznach. Delegowanym ekspertem, który bezpiecznie przeprowadzi przedsiębiorcę przez cały proces naprawy firmy, będzie doradca restrukturyzacyjny – licencjonowany praktyk wdrożeń naprawczych, wspierający firmy swoim doświadczeniem i wiedzą. Doradca musi łączyć wiele unikalnych kompetencji, m.in. stratega biznesowego, ekonomisty, prawnika, negocjatora i sprawnego menadżera.
Jego głównym zadaniem będzie pomoc w zbudowaniu optymalnej architektury restrukturyzacyjnej umożliwiającej uratowanie firmy. Wykona rzetelną analizę sytuacji oraz doradzi, jaką procedurę lub procedury restrukturyzacyjne wybrać, aby było to najbardziej korzystne dla organizacji, a więc i dla wierzycieli. Pomoże sporządzić wniosek do sądu, wskaże możliwe źródła finansowania oraz perspektywy biznesowe. Wesprze też przedsiębiorców w procesie tworzenia układu i negocjacjach z wierzycielami. Ponadto doradzi w kwestii wprowadzenia możliwych zmian organizacyjnych i finansowych, aby zabezpieczyć firmę na wypadek kolejnych perturbacji.
Restructuring advisor będzie więc niczym lekarz ratujący czy uzdrawiający firmy. Co istotne doradcę, który przejmie pieczę nad przedsiębiorstwem wybierze sam dłużnik i wierzyciele związani z zadłużoną firmą. To istotna zmiana, którą wprowadza nowa ustawa. Dotychczas syndyka lub zarządcę delegował sąd. Nowy porządek sprzyja zarówno rozwojowi konkurencji, jak i profesjonalizacji zawodu. Zatem to popyt zweryfikuje doświadczenie doradców, a przedsiębiorcy będą mogli korzystać z ich usług według własnego uznania. Nadanie komercyjnego charakteru działalności doradców będzie kształtować większą staranność wykonywania działań, co pozytywnie wpłynie na rynek i będzie korzyścią dla samych beneficjentów ich usług.
Working with the "patient"
Nowa ustawa stawia na współpracę z dłużnikiem i jego wierzycielami. Pierwszym ustępstwem na korzyść firm jest nadanie prawa wyboru doradcy restrukturyzacyjnego. Milowym krokiem jest również zwiększenie uprawnień rady wierzycieli, czyli organu reprezentującego wszystkich wierzycieli dłużnika.
Dotychczas rada była powoływana na wniosek sędziego-komisarza, który delegował i odwoływał jej członków. Od przyszłego roku to wierzyciele będą mieli decydujący wpływ na działanie rady, a tym samym na wszystkie podejmowane kroki restrukturyzacyjne. Członkowie rady będą udzielać zgody lub odrzucać propozycje działań dłużnika. Ponadto wierzycielom przysługiwać będzie prawo do zaskarżania podejmowanych przez radę uchwał.
W ramach nowych regulacji powołanie rady nastąpi na wniosek wierzycieli, których łączna wierzytelność przekracza 20 proc. ogółu wierzytelności dłużnika. Istnieje również możliwość powołania rady przez jednego wierzyciela skupiającego ponad 20 proc. ogółu wierzytelności. W ten sposób wierzyciele zyskają realny wpływ na postępowanie restrukturyzacyjne i jego finalny efekt.
Funds for the "treatment" of companies
Nowe Prawo Restrukturyzacyjne to nie tylko nowe możliwości diagnozy problemu i wyboru sposobu „leczenia” firmy ze „schorzeń”. To również realne środki na leczenie, w tym dopuszczalność pomocy publicznej oraz planowane finansowanie restrukturyzacji. Wprowadzono bowiem nową, zintegrowaną procedurę ubiegania się o pomoc publiczną przy restrukturyzacji przedsiębiorstwa. Wcześniej wiele układów nie dochodziło do skutku. Wierzyciele publiczno-prawni głosowali przeciw układom, twierdząc, że naruszają one przepisy o dozwolonej pomocy publicznej. Obecnie już w toku postępowania przed głosowaniem będzie następowała ocena charakteru pomocy publicznej i jej dopuszczalności (testy prywatnego wierzyciela i prywatnego inwestora) oraz ewentualnie na tym etapie będzie możliwość wystąpienia o zgodę. Przy jej braku będzie można zmienić propozycje układowe i dopiero wtedy przystąpić do ich głosowania – co zwiększa szanse przyjęcia i zatwierdzenia tak zawieranych układów z wierzycielami.
Pośrednim wsparciem finansowania restrukturyzowanych firm jest również umożliwienie brania udziału w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego- co obecnie w upadłości układowej było w zasadzie niemożliwe. Otwarcie ścieżki do kontraktów pozyskanych w drodze przetargu jest perspektywiczną zmianą, mogącą znacznie zwiększyć szanse restrukturyzowanych firm na utrzymanie się i dalsze konkurowanie w obrocie gospodarczym.
Like a "Hospital Emergency Department" - that is, quickly and efficiently
As experience shows, deadlines determine the success of most restructuring proposals. For companies on the brink of bankruptcy, often even two days can determine the company's continued existence. Meanwhile, court procedures can take weeks. The new law is therefore designed primarily to streamline resolution procedures. Among other things, the time for the commercial court to initiate proceedings will be shortened. Similarly, the time limit for the preparation of a restructuring plan, the submission of which cannot exceed 30 days from the date of receipt of the restructuring application, will be shortened.
The new law also simplifies the formal requirements for the preparation and filing of an application to commence insolvency proceedings. To this end, it is planned to introduce standardised forms and, in the future, the possibility of electronic filing.
Ustawodawca zadbał też o ustalenie pierwszeństwa restrukturyzacji nad upadłością. Zatem należy pamiętać, że w przypadku kolizji wniosków, priorytet ma wniosek o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego, choć nie jest to pierwszeństwo o charakterze bezwzględnym.
The order in which creditors are to be satisfied will also be changed. In line with the new guarantees of respect for creditors' rights, preference for public-law receivables, including tax receivables, has been abolished. An exception is made for receivables from ZUS contributions for up to three years.
Nie sposób w kilku zdaniach opisać wszystkich zmian, jakie nastąpią na gruncie Nowego Prawa Restrukturyzacyjnego. Warto jednak podkreślić, że polskie firmy wreszcie dostaną szansę na ratowanie swojej wartości i miejsc pracy, co pozytywnie wpłynie na cały obrót gospodarczy.
Stąd też gratulując wszystkim sukcesu, jakim jest uchwalenie Prawa Restrukturyzacyjnego, apeluję do Resortów – Ministerstwa Sprawiedliwości i Ministerstwa Gospodarki, ale i Skarbu Państwa i Finansów, by nie „spoczęły na laurach” i kontynuowały wysiłek, mający na celu skuteczne wdrożenie procedur restrukturyzacyjnych, bodźców finansowych i fiskalnych, stymulujących szybszą i efektywniejszą restrukturyzację przedsiębiorstw. Kluczowe jest by monitorowały stosowanie nowych przepisów i dbały o ich doskonalenie oraz edukację przedsiębiorców w tym zakresie.
We are left with promoting restructuring opportunities and trusting that the new rules will be properly implemented by the courts. Entrepreneurs also face a major challenge. It remains to be seen whether they will make use of the new rules and the knowledge and experience of restructuring advisers in advance, introducing resolution procedures at an early stage of the threat of insolvency - or whether they will continue to react only when in deep crisis.
English 
Polish 
Ukrainian