Upadłości konsumenckie w Polsce w 2024 roku – podsumowanie i analiza trendów

Rok 2024 był czasem dynamicznych zmian na rynku upadłości konsumenckich w Polsce. Wzrost kosztów życia, zmieniające się stopy procentowe oraz spowolnienie gospodarcze znacząco wpłynęły na sytuację finansową polskich gospodarstw domowych. W odpowiedzi na te wyzwania wielu konsumentów zdecydowało się skorzystać z procedur upadłościowych jako elementu odnowy i drugiej szansy.

W niniejszym artykule podsumowujemy najważniejsze trendy, dane statystyczne oraz kluczowe zmiany prawne, które wpłynęły na liczbę i strukturę ogłaszanych upadłości konsumenckich w Polsce w 2024 roku. Choć do zamknięcia roku pozostało jeszcze kilka chwil, już teraz widoczne są istotne kierunki, które mogą determinować przyszłość tego rynku w nadchodzących latach.

Czy tendencje wzrostowe utrzymały się w porównaniu do poprzednich lat? Jakie grupy społeczne najczęściej zmagały się z niewypłacalnością? Jakie regiony kraju odczuły największą skalę problemu? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdą Państwo w dalszej części analizy.

Upadłość konsumencka – rekordowe wzrosty

W 2024 roku liczba upadłości konsumenckich w Polsce wzrosła do rekordowych poziomów, potwierdzając dynamiczny rozwój tego zjawiska. Według danych Centralnego Ośrodka Informacji Gospodarczej (COIG), liczba upadłości w pierwszych dziesięciu miesiącach roku wyniosła 17 700, co wskazuje na możliwe przekroczenie 20 000 przypadków do końca grudnia. Poniżej przedstawiamy szczegółowy obraz miesięcznych statystyk oraz główne przyczyny tego trendu.

Miesięczne statystyki upadłości konsumenckich

• Styczeń: Zarejestrowano 1 774 przypadki, co było wzrostem o 14,9% względem grudnia 2023 roku. Początek roku charakteryzował się zwiększoną liczbą wniosków po intensywnym okresie świątecznym, kiedy wiele osób boryka się z narastającymi długami.
• Luty: Liczba przypadków wzrosła do 1 874. Rosnąca inflacja oraz problemy ze spłatą zobowiązań finansowych przyczyniły się do tej tendencji.
• Marzec: W tym miesiącu odnotowano jeden z najwyższych wyników – 2 029 upadłości. To efekt narastających kosztów życia i rosnącego zadłużenia wśród Polaków.
• Kwiecień: Liczba upadłości ustabilizowała się na poziomie 1 941, co wskazuje na pewną sezonową stabilizację, mimo że trudna sytuacja gospodarcza nie uległa poprawie.
• Maj–Czerwiec: W tych miesiącach notowano delikatne spadki – odpowiednio 1 875 i 1 661 przypadków. Możliwe, że dłuższe dni i sezon wakacyjny wpłynęły na mniejszą liczbę ogłaszanych bankructw.
• Lipiec–Sierpień: W lipcu zarejestrowano 1 731 upadłości, a w sierpniu liczba ta wzrosła do 1 782, co odzwierciedla typowy wakacyjny wzrost wydatków i zadłużenia.
• Wrzesień: Liczba upadłości osiągnęła najniższy poziom w roku – 1 563. Wynikało to z pewnej poprawy sytuacji finansowej po okresie wakacyjnym.
• Październik: Doszło do gwałtownego wzrostu – 1 960 upadłości. Ten miesiąc był jednym z najwyższych w całym roku, co przypisuje się wzmożonym kosztom związanym z początkiem sezonu grzewczego i nowym cyklem kredytowym.

Prognozy na listopad i grudzień wskazują na dalsze wzrosty, które mogą doprowadzić do kolejnego rekordowego wyniku rocznego.

W 2024 roku upadłość konsumencka w Polsce stała się jednym z istotniejszych mechanizmów wsparcia osób zmagających się z problemami finansowymi. Jest to narzędzie pozwalające dłużnikom na uporządkowanie swoich zobowiązań i rozpoczęcie nowego rozdziału w życiu, jednocześnie wpływając na gospodarkę oraz kondycję społeczeństwa. W artykule przyjrzymy się przyczynom otwierania postępowań konsumenckich, zmianom zachodzącym w kolejnych miesiącach oraz demograficznemu profilowi osób najczęściej korzystających z tej instytucji. Zakończymy optymistycznym spojrzeniem na przyszłość tego mechanizmu.

Styczeń – Marzec: Rosnąca liczba wniosków

Pierwszy kwartał roku przyniósł dynamiczny wzrost liczby ogłoszonych upadłości. Przyczyniła się do tego kumulacja problemów związanych z inflacją i wysokimi kosztami życia, które nadal odczuwało społeczeństwo. Wiele osób, zwłaszcza z klasy średniej, musiało zmierzyć się z konsekwencjami zaciągnięcia kredytów o zmiennym oprocentowaniu.

W tej części roku upadłość najczęściej ogłaszały osoby w wieku 35-50 lat. Były to głównie osoby pracujące na umowach o pracę, które zmagały się z utratą płynności finansowej wskutek rosnących kosztów utrzymania i niespodziewanych wydatków.

Kwiecień – Czerwiec: Stabilizacja i wzrost świadomości

W drugim kwartale roku tempo ogłaszania upadłości konsumenckich nieco zwolniło, co można przypisać rosnącej świadomości społecznej na temat zarządzania finansami. Zorganizowane przez instytucje publiczne i organizacje pozarządowe kampanie edukacyjne zwracały uwagę na konieczność budowania oszczędności oraz unikania spiral zadłużenia.

Przyczyny:

• Niekontrolowane korzystanie z kart kredytowych i pożyczek krótkoterminowych.
• Problemy zdrowotne, które prowadziły do utraty pracy i konieczności pokrywania wysokich kosztów leczenia.

Odnotowano wzrost liczby młodszych osób (25-34 lata) ogłaszających upadłość. To pokolenie często zmagało się z niskimi zarobkami, niestabilnym zatrudnieniem oraz trudnościami w spłacie zobowiązań wynikających z życia na kredyt.

Lipiec – Wrzesień: Wpływ sezonu wakacyjnego

Trzeci kwartał był okresem nieco spokojniejszym pod względem liczby ogłaszanych upadłości. Choć wakacje mogły chwilowo poprawić nastroje społeczne, wiele osób podjęło decyzję o złożeniu wniosku po dokładnym przeanalizowaniu swojej sytuacji finansowej.

Przyczyny:

• Nadmierne wydatki wakacyjne, które pogłębiły problemy finansowe.
• Wzrost cen energii i przygotowania do sezonu grzewczego.

W tym okresie częściej upadłość ogłaszały osoby starsze, powyżej 60. roku życia. Byli to głównie emeryci, którzy nie radzili sobie z rosnącymi kosztami życia przy ograniczonych dochodach.

Październik – Grudzień: Rekordowe zainteresowanie

Ostatni kwartał 2024 roku przyniósł rekordową liczbę wniosków o upadłość konsumencką. Powodem były kończące się wakacje kredytowe dla niektórych kredytobiorców oraz wysokie wydatki przedświąteczne, które jeszcze bardziej obciążyły domowe budżety.

Przyczyny:

• Końcówka roku sprzyjała podejmowaniu decyzji o restrukturyzacji finansów.
• Chęć rozpoczęcia nowego roku „z czystym kontem”.

Znaczącą grupą byli ludzie młodzi (18-24 lata), często dopiero rozpoczynający swoją karierę zawodową, którzy nie radzili sobie z konsekwencjami impulsywnych decyzji finansowych.

Przyczyny ogólne ogłaszania upadłości w 2024 roku

W całym roku powtarzały się pewne wspólne motywy prowadzące do ogłoszenia upadłości:

1. Rosnąca inflacja: Wysokie ceny żywności, energii i podstawowych usług znacząco obciążają budżety gospodarstw domowych. W 2024 roku inflacja utrzymywała się na podwyższonym poziomie, co zmuszało wiele osób do korzystania z kredytów, których później nie byli w stanie spłacić.
2. Łatwiejszy dostęp do procedury upadłościowej: Reformy wprowadzone w 2020 roku uprościły proces ogłaszania upadłości, co spowodowało wzrost liczby osób, które decydują się na to rozwiązanie. Elektroniczny dostęp do wniosków i mniej restrykcyjne wymogi przyczyniły się do popularyzacji tego narzędzia.
3. Wysokie zadłużenie konsumentów: Popularność krótkoterminowych pożyczek oraz problematyczne warunki spłaty kredytów hipotecznych sprawiły, że wielu Polaków wpadło w spiralę zadłużenia. W szczególności osoby w wieku 30–49 lat były najbardziej narażone na problemy finansowe.
4. Niewystarczająca edukacja finansowa: Mimo rosnącej świadomości w zakresie zarządzania finansami, wielu Polaków wciąż podejmuje nierozważne decyzje kredytowe. Konsumpcjonizm dodatkowo nakręca popyt na pożyczki i kredyty.

Podsumowanie

Choć statystyki upadłości konsumenckiej w 2024 roku mogły na pierwszy rzut oka wydawać się niepokojące, miały one również pozytywny wymiar. Mechanizm ten pozwolił tysiącom Polaków na uporządkowanie swojej sytuacji finansowej i rozpoczęcie życia na nowo. Coraz większa świadomość społeczna dotycząca zarządzania budżetem i rosnące zainteresowanie edukacją finansową dają nadzieję, że w przyszłości liczba osób zmuszonych do ogłoszenia upadłości zacznie się zmniejszać.

Dzięki nowym regulacjom prawnym oraz wsparciu ze strony instytucji publicznych, upadłość konsumencka w Polsce staje się nie tylko narzędziem przetrwania, ale także szansą na lepsze jutro dla licznych konsumentów.

Skorzystaj z wiedzy ekspertów

Decyzja o złożeniu wniosku o upadłość konsumencką to poważny krok wymagający starannego przygotowania i zrozumienia skomplikowanych procedur prawnych. Aby zwiększyć swoje szanse na pozytywne rozpatrzenie sprawy i zminimalizować stres związany z całym procesem, warto skorzystać z pomocy doświadczonych specjalistów.

Eksperci z kancelarii PMR Restrukturyzacje oferują kompleksowe wsparcie na każdym etapie postępowania upadłościowego – od analizy sytuacji finansowej, przez przygotowanie niezbędnej dokumentacji, po reprezentację w sądzie. Powierzając swoją sprawę profesjonalistom, zyskujesz pewność, że każdy krok zostanie przeprowadzony zgodnie z obowiązującymi przepisami i najlepszym interesem klienta. Skontaktuj się z nami już dziś i rozpocznij nowy 2025 rok od generalnego uporządkowania swoich finansów.